7.12.2021
Türkiye’de Seçim Sistemleri ve Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem için Seçim Sistemi Önerileri
Dr. Esra İşsever Ekinci
Seçim sistemi, kamu görevini yürütecek kişilerin seçmenlerce nasıl seçileceğini düzenleyen kurallardan oluşur. Geniş anlamda seçim sistemi, seçmen olabilme şartları, seçim çevrelerini belirlenmesini, aday yeterlilik kriterlerini, seçim kampanyası ve bunun finansmanını, oy kullanımı ve sayılmasını, sonuçların açıklanması gibi seçimle ilgili tüm süreçleri kapsar. Dar anlamda seçim sistemi ise,seçmenlerin oylarını sandalyeye (bu başkanlık, milletvekili, belediye başkanı ya dameclis üyesi sandalyesi olabilir) çeviren mekanizmadır. Bu mekanizma, siyasi partilerin ve farklı kimlik gruplarının temsili ve hükümet kurulma süreci gibi bir siyasi sistemin nasıl çalışacağını belirleyen unsurları etkiler ve bu nedenle de temsili demokrasilerin temelini oluşturur.
Tam da bu özelliğinden dolayı, seçim sistemi tartışmaları dar anlamda seçim sistemini konu alır. Seçim sistemleri, siyasi parti sayı ve büyüklüklerine, seçimlerde ortaya çıkan ideolojik yelpazenin genişliğine, vatandaş ve hükümetler arası ideolojik yakınlığa ve yeniden dağıtım politikalarına da etki etmektedir. Tüm bu sebeplerle, seçim sistemi tercihi ortaya çıkacak siyasi sistem ve sonuçlar açısından en önemli siyasal kurumdur. Bu politika raporunda Dr. Esra İşsever Ekinci, Türkiye’nin mevcut seçim sistemini gündemde olan seçim sistemi değişikliklerine de değinerek değerlendirmekte ve bunun yanı sıra, farklı hükümet sistemi olan demokrasilerde genel seçimlerinde kullanılan sistemlerden örnekler vererek, mevcut seçim sisteminin sorunlarına çözüm önerileri getirmektedir.
