2019 yılının Aralık ayında Çin’in Hubei eyaleti Wuhan şehrinde ortaya çıkan koronavirüs (COVID-19) salgını halen küresel çapta devam etmekte ve ülkeleri ekonomik, sosyal ve hatta siyasal anlamda çok ciddi boyutlarda etkilemektedir. Bu politika raporumuzda Columbia Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ceyhun Elgin ve Sungkyunkwan Üniversitesi'nden Dr. Gökçe Başbuğ, dünya genelinde yaşanan ekonomik daralma sonucu, ülke bazında politika yapıcıların açıkladıkları ekonomik teşvik paketlerini karşılaştırmalı olarak değerlendirip Türkiye örneğine odaklanarak mevcut politika seçeneklerini ele alıyor.

2019 yılının Aralık ayında Çin’in Hubei eyaleti Wuhan şehrinde ortaya çıkan koronavirüs (COVID-19) salgını halen küresel çapta devam etmekte ve ülkeleri ekonomik, sosyal ve hatta siyasal anlamda çok ciddi boyutlarda etkilemektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 11 Mart’ta pandemi olarak ilan edilen salgın, 17 Nisan 2020 itibarıyla 210 ülkeye ulaşmış ve toplam 2.231.438 vaka ve 150.837 ölüme yol açmış durumda. (JHU, 2020)

COVID-19 salgını ulaştığı bütün ülkelerde sosyal ve ekonomik hayatın olağan dengesini bozmuş, ülke yönetimlerini çeşitli önlemler almaya itmiştir. Hükümetler salgını kontrol altına almak ve sağlık sistemi üzerindeki baskıyı hafifletmek amacıyla okulların kapatılması, seyahatlerin yasaklanması ve sosyal mesafelenme uygulamaları gibi çeşitli müdahaleleri hayata geçirmiştir. Bu uygulamalar insanların gündelik hayatlarını ve iş rutinlerini olağanüstü biçimde değiştirmiş durumdadır. Salgının kendisinin ve salgını önlemek için alınan önlemlerin önemli toplumsal sonuçları olduğu gibi çok ciddi ekonomik etkileri de olmaktadır. Dünyanın en büyük ekonomileri de dahil olmak üzere birçok ülke ekonomik durgunluk ve krizle karşı karşıya gelmiştir(Baldwin & Weder diMauro, 2020). Pek çok ülkede esaslı üretim olarak kategorize edilmeyen üretim büyük ölçüde ya durmuş ya da yavaşlamış durumdadır. Buna ek olarak, her ne kadar işsizlik oranı genelde birkaç aylık gecikme ile açıklandığı için mevcut oranın ne olduğunu tam olarak bilinemese de pek çok ülkede işsizlik sigortası başvurularının 20. yüzyıl iktisat tarihinde emsali görülmemiş ölçüde arttığı da gözlemlenmektedir.

Bu çalışmada, COVID-19’un küresel bir pandemi haline gelişi ile birlikte dünya genelinde yaşanan ekonomik daralma sonucu, ülke bazında politika yapıcıların açıkladıkları ekonomik teşvik paketleri karşılaştırmalı olarak değerlendirilecektir. Bu amaçla, öncelikle, Elgin, Başbuğ ve Yalaman (2020) tarafından 168 ülke için oluşturulan bir veri tabanı kullanılarak, bu ülkelerde maliye, para ve döviz kuru politikaları bağlamında teşvik paketlerinin içerikleri sunulmakta ve teşvik paketlerinin boyut ve içeriklerinin ülkelerin karakteristik özellikleriyle ne derece ilişkili olduğu tartışılmaktadır. Bu karşılaştırmayı yaparken Türkiye üzerinde özellikle durulacak ve Türkiye ekonomisi için açıklanan teşvik paketi; Almanya, İngiltere, ABD gibi gelişmiş Batı ülkelerine ek olarak; özellikle Güney Afrika, Arjantin, Tayland, Brezilya, ve Meksika gibi Türkiye’ye iktisadi açıdan benzeyen bazı ülkeler ve İspanya, İtalya ve Yunanistan gibi Akdeniz coğrafyasında yer alan ülkeler ile birlikte değerlendirilecektir.